Tefsir

Etimološko, odnosno jezičko značenje riječi tefsir jeste otkrivanje nečega i njegovo razjašnjenje, zatim ova riječ također znači: pregledati, ispitati, protumačiti, komentarisati, interpretirati itd. Riječ tefsiretun je izvedena iz istog korijena kao i riječ tefsir, a ona bi označavala posudu ili epruvetu u kojoj se nalazi krv ili urin, koji se šalju u laboratoriju na analizu. Nakon obavljene analize otkrivaju se simptomi određene bolesti. Simbolički kazano: kao što ljekar na osnovu analize otkriva bolest i samim time daje nam sliku organizma, tako isto komentator Kur'ana na osnovu analize kur'anskog teksta (tefsira) otkriva značenja na koja ukazuje Allah, dž.š.

Kada se, pak, radi o terminološkom značenju tefsira, u najkraćem kazano, to je nauka koja se bavi tumačenjem Kur'ana. U nastavku ćemo ponuditi nekoliko definicija tefsira, a koje su dali islamski učenjaci koji su se bavili ovom disciplinom. Ebu Hajjan el-Endelusi tefsir definiše kao nauku koja se bavi načinom izgovaranja kur'anski riječi, njihovim porukama i propisima, te kontekstualnim značenjima koja im određuje specifična upotreba. Ez-Zerkeši kaže da je tefsir nauka u okviru koje se uči kako razumijevati Kur'an, kako tumačiti njegove riječi, kako izvoditi propise i crpiti poruke iz nje (Kur'ana), pomažući se time naukom o jeziku, gramatikom, sintaksom, stilistikom, pravnom naukom, kiraetima, povodima objave i derogacijom. Katib Čelebi (Hadži Halifa) ističe da je tefsir nauka koja raspravlja o ispravnom značenju Kur'ana. Da bi ispravno razumio Kur'an, komentator Kur'ana – veli Hadži Halifa – mora upotrijebiti sve raspoložive potencijale da do istog dođe, pri tome se pomažući naukama koje je i Zerkeši spomenuo.

Es-Sujuti u svome El-Itkanu kompilira definicije određenih mufessira u jednu, a krajnji rezultat jeste: tefsir je nauka koja se bavi fenomenom objavljivanja ajeta, analizom njihovi sadržaja i kazivanja, a potom i povoda zbog kojih su objavljeni, zatim njihovog razvrstavanja na mekanske i medinske, jasne i manje jasne, derogirajuće i derogirane, opće i posebne, ograničene i neograničene, sumarne i pojašnjene, one koji definišu dozvoljeno i zabranjeno, one koji obećavaju i one kojima se prijeti, one kojima se naređuje i zabranjuje, kao i o drugim sličnim pitanjima.

Ebu Hajjan definira tefsir na sljedeći način: Tefsir je nauka kojom se istražuje i izučava način izgovaranja kur'anskih riječi, njihova značenja, pravila kad se riječ upotrijebi samostalno i kontekstualno, i značenja do kojih se dolazi u specifičnoj upotrebi kao i druga prateća pitanja."