Bosnevi

Abdullah Bosnevi je rođen u Bosni 992/1584. godine. Započeo je svoje obrazovanje u Bosni, a završio ga u Istanbulu. Onda se preselio u Bursu, koja je tada bila središte islamske učenosti te je ušao u sufijski kružok Hasana Kabaduza. Postao je vodeći predstavnik bajramijsko-melamijskog reda. Slijedio je duhovno vođstvo eš-Šejh Abdul-Medžida Halvetija. Tokom ovog životnog razdoblja, otišao je u Egipat, a zatim u Meku na hadž. Kao učenjak i melamijski sufija, zadobio je veliko poštovanje i zbog toga je igrao ulogu u širenju melamijskog reda gdje god je putovao. Vraćajući se iz Meke, posjetio je turbe Ibnul-Arebija i tu se nastanio, živeći isposnički život neko vrijeme. Nakon toga se preselio u Konju, gdje je ostao do kraja svoga života. Umro je u Konji 1054/1644. godine i ukopan je pored Sadrud-Din el-Kunevija.

Abdullah Bosnevi je napisao znamenit komentar (šerh) i prijevod Ibnul-Arebijevog Fususul-hikema. Nakon toga, postao je poznat kao stručnjak za Fusus u islamskome svijetu. Katib Čelebi i drugi osmanski učenjaci su spomenuli Abdullah Bosnevija i njegov komentar Fususa s poštovanjem. Njegovo jedino obimno djelo jeste komentar na Fususul-hikem, koji je naslovljen Tedžellijat araisin-nusus fi menassati hikemil-Fusus. Ova knjiga je objavljena u Bulaku 1252/1836., a zatim u Istanbulu 1290/1870. godine. U ovome djelu, Bosnevi tretira pitanja vahdetul-vudžuda (jedinstvo btka) u dvanaest poglavlja te razmatra različite koncepte kao što su hatm-i velajet (pečat evlijaluka), gajb-i mutlak (apsolutna skrivenost), nubuvvet (vjerovjesništvo), velajet (evlijaluk), ilm-i zahir (egzoterijsko znanje), ilm-i batin (ezoterijsko znanje) i muhabbet (ljubav). On je napisao svoj komentar na turskom, jer je vjerovao da će tako biti korisniji i prikladniji od djela na arapskom. U ovoj knjizi, on također predlaže da sufije koje nisu mogle postići duhovno savršenstvo i oni koji su vazili po džamijama ne bi trebali čitati njegov komentar.