Bahrul-medīd

Šejh Ibn Adžı̄be, marokanski alim malikijskog mezheba i sufija, autor je tefsira pod naslovom El-Bahru l-medīd fi tefsiri l-Qurani l-medžid (Prostrano more u tumačenju veličanstvenoga Kurana). Riječ je o tumačenju čitavoga Kurana. Najnovije izdanje koje posjedujemo štampano je u osam tomova. Prema hronologiji Michona (1973), Ibn Adžıbe je rad na ovom tefsiru ̄
počeo u ili oko 1214./1799. g., što će reći po povratku u selo Ez-Zumıdz̄ u kome je živio do kraja svoga života. Aresmouk i Fitzgerald u svome "Uvodu" (2009) engleskog prijevoda Ibn Adžıbeovog komentara tri kur'anske sure ističu da, kada se uzme u obzir da je on većinu El-Bahru l-medīda napisao u vrijeme izbijanja kuge koja je odnosila stotine života na dan širom sjevernog Maroka, uključujući i njegovu djecu, onda su obim njegovog djela kao i duhovno stanje iz kojeg je promatrao svijet više nego zapanjujući. Datum kompletnog završetka tefsira, zapisan rukom samog Sƽejha (2005:8/379), bio je u nedjelju, šestoga rebia n-nebevijj (l-evvela) 1221. god. po Hidžri (13. maj 1806.), tj. malo više od tri godine prije njegove smrti 22. šewwala 1224/30./novembra 1809. Rahimehullāh.

U metodološko-strukturalnom smislu tefsir El-Bahru l-medīd predstavlja jedinstvenu pojavu u historiji tefsirske književnosti. Naime, za razliku od svih svojih prethodnika, mufessira iz reda susija ili nesufija, šejh Ibn Adžıbe uvodi, rekli bismo, novi metod u tumačenju Kurana koji se ogleda u slijedećem: svaki ajet Kurana protumačen je u dvostrukoj perspektivi: egzoterijskoj (zāhir/ibāre) i ezoterijskoj ili aluzivnoj (bātin/išāre), i u tome počiva razlog njegove jedinstvenosti kao i iznimne privlačnosti.