Ruhul-meani tefsir - Ruh al-Ma'ani

"Ruh al-Ma'ani fi Tafsir al-Qur'an al-'Azim wa al-Sab' al-Mathani" jedno je od najznačajnijih klasičnih tefsirskih djela, čiji je autor Mahmud al-Alusi (1802–1854), istaknuti islamski učenjak i mufessir iz Bagdada. Ovaj obimni tefsir, koji obuhvata 30 tomova, predstavlja sintetički prikaz različitih metoda tumačenja Kur'ana, pri čemu autor demonstrira izvanrednu širinu znanja i sposobnost integracije različitih disciplina.

Alusi u svom djelu kombinuje različite metodološke pravce tumačenja Kur'ana, uključujući:

1. Tefsir bil-me'thur – oslanjanje na predaje iz Kur'ana, hadisa i stavova ashaba i tabi'ina.

2. Tefsir bil-ra'j – racionalno tumačenje, uz upotrebu jezičke i logičke analize.

3. Mističko tumačenje – inkluzija sufijskih komentara, pri čemu pokazuje sklonost prema umjerenom sufizmu.

4. Fikhsko tumačenje – rasprava o pravnim aspektima ajeta u skladu s različitim mezhebima.

5. Lingvistička analiza – detaljno objašnjenje gramatičkih i stilskih aspekata Kur'anskog teksta.

Alusi se oslanja na klasične tefsire kao što su "Tafsir al-Tabari", "Tafsir al-Razi" i "Tafsir al-Baydawi", ali unosi i vlastita zapažanja te ponekad zauzima kritički stav prema prethodnim mufessirima.

Ključne karakteristike

• Enciklopedijski pristup: "Ruh al-Ma'ani" sadrži bogatstvo podataka iz različitih islamskih disciplina, uključujući teologiju, filozofiju, lingvistiku i historiju.

• Umjerena racionalistička interpretacija: Alusi često koristi racionalne argumente, ali ostaje u okvirima klasične sunijske teologije.

• Nepristrasan mezhebski stav: Iako potiče iz hanefijske škole, otvoren je prema različitim pravnim i teološkim pravcima.

• Polemički duh: Kritički se osvrće na eksterne filozofske i teološke pravce, uključujući mu'tezilije i šiijske interpretacije.

• Sufijski elementi: Iako ne favorizira specifičnu sufijsku tariku, citira Ibn Arabija i druge mističke autore, dajući prostor duhovnoj dimenziji tumačenja.

"Ruh al-Ma'ani" ostao je jedno od najvažnijih referentnih djela u islamskoj egzegezi i koristi se u akademskim i tradicionalnim islamskim studijama. Njegova metodološka širina omogućava savremenim istraživačima da analiziraju raznolike pristupe u islamskoj hermeneutici, dok njegova kritička dubina nudi vrijedan uvid u klasične i racionalne perspektive tefsira.

Djelo Mahmuda al-Alusija predstavlja remek-djelo islamske egzegetske tradicije, koje sintetizira klasične i racionalne pristupe tumačenju Kur'ana. Njegova sposobnost da obuhvati razne discipline i pruži dubinsku analizu čini ga trajno relevantnim za proučavanje islamskog mišljenja i kur'anske hermeneutike. Ubraja se među najistaknutije dozvoljene racionalne komentare Kur'ana. Naime, iako se u njemu navodi popriličan broj stavova islamskih učenjaka iz prvih generacija - što je odlika tradicionalnog tefsira - ipak preovladava slobodno tumačenje Kur'ana i iznošenje vlastitih stavova,