‘Ilmu-l-kelām

Nastanak ilmu-l-kalama treba se posmatrati ne samo u kontekstu razumijevanja vjere, što se da razaznati iz definicija klasičnih autora, već kao i rezultat svekolikih dešavanja, a naročito političkih previranja, te u kontekstu susreta i otvaranja plodnih rasprava sa s pripadnicima drugih vjera, prije svega kršćanskim i jevrejskim. Nauka koja nas uči o istinama islamskog vjerovanja sa tačnim logičkim dokazima (Handžić, 2000, 7; Karić, 1999, 335). To je nauka koja sadrži odbranu dogmi vjerovanja razumskim dokazima te odbijanje inovatora koji su u dogmama vjerovanja odstupili od učenja prvih muslimana i pripadnika islamske ortodoksije (Ibn Haldun, 2007, 774). Kelam kao nauka islamskog vjerovanja tvori sami duh svakog nastojanja koje ima za cilj da govori o pitanjima religijske naravi. Teologija u islamu je u istom odnosu prema sadržaju islamskog vjerovanja u kojem odnosu stoji logika prema filozofiji (Hafizović, 2006, 14). Prema kratkoj Čokićevoj definiciji, ilmu-l-kelām je "fikh o vjerovanju obrazložen filozofijom" (Fazlović, 2022, 33).