Izdvajanje zekata na ličnu ušteđevinu i profit preduzeća
PITANJE
Vlasnik sam dva preduzeća. U prošloj godini oba preduzeća su poslovala pozitivno, te na kraju izvještajnog perioda, odnosno za 2015. godinu za oba preduzeća dobit je bila cca 30.000,00 KM. Za godinu dana u navedena dva preduzeća je radilo oko 20 radnika, koji su redovno primali plate, i to u visini od 500,00 do 1.000,00 KM. Na svaku isplaćenu platu od 1.000,00 KM, na ime obaveza državi smo platili 750,00 KM, te na svaku platu smo platili 3% pojedinačnog poreza na lična primanja radnika. Također, na svaku ispostavljenu fakturu, bez obzira da li ona bila naplaćena ili ne, morali smo platiti državi 17% poreza.
Na kraju kada smo sve podmirlili, odnosno sve obaveze uredno platili i ostvarili dobit od cca 30.000,00 KM, morali smo platiti državi 10% poreza na navedenu dobit. Nakon plaćanja poreza, sredstva iz dobiti smo upotrijebili za proširenje i unaprjeđenje poslovanja, te za zapošljavanje novih radnika.
Shodno prethodno navedenim obavezama koje poslodavac, odnosno pojedinac kroz poreze mora izmiriti prema državi, država bi sa druge strane od navedenih sredstava trebala svima obezbjediti ekonomsku sigurnost, zdravstvenu i socijalnu zaštitu, omogućiti obrazovanje, razvoj kulture, sporta, te egzistenciju džave komplet.
Ja sam imao tokom godine mjesečnu platu od 1.000,00 KM, te sam na tu platu za obaveze prema državi plaćao 750,00 KM i plus 3% na taj iznos ličnog poreza. Za godinu dana, uštedio sam 5.000,00 KM i čuvam ih u rezervi za odlazak na hadž. Molim Vas da mi date upute kako trebam dati zekat, koliko i kome?
ODGOVOR
Obavezu zekata na imovinu propisao je Svevišnji Allah, dok poreze propisuju razni nivoi zakonodavne, a u nekim slučajevima i izvršne vlasti. Poreske i druge obaveze prema državi i ljudima općenito, načelno ne mogu poništiti obaveze koje je propisao Allah, čak i u slučaju djelimične podudarnosti korisnika realiziranih imovinskih obaveza. Kad je riječ o korisnicima zekata i poreza, postoje značajne razlike među njima, tako da se ne može reći da su njihovi korisnici identični. Država ima svoj sistem raspodjele prihoda, dok su korisnici zekata definirani 60. ajetom sure Et-Tevbe, prema prioritetima koje određuju nadležni islamski organi (organi Islamske zajeednica kod nas). Budući da je obaveza zekata na imovinu uvjetovana posjedovanjem nisaba (za ovogodišnji ramazan on je iznosio 6.391,00 KM) na početku i kraju zekatske godine, nakon što obaveznik izvrši druge svoje neodložne finansijske obaveze tokom odnosne godine, uključujući i dugove i razne poreze, u tom smislu obaveze prema državi u vidu raznih poreza utiču na obavezu izdvajanje zekata od prihoda firme na kraju zekatske/ godine i ušteđevine ukoliko okrnje nisab. Ako na kraju obračunske godine čisti prihod firme, nakon isplaćenih poreza i drugih obaveza, iznosi 30.000,00 KM + 5.000,00 KM ušteđevine, što je više od iznosa nisaba, obaveza je od tog čistog prihoda i ušteđevine u Bejtul-mal izdvojiti zekat u iznosu od 2,5%, a to je u konkretnom slučaju 875 KM, osim ako se ostvareni prihod prije isteka zekatske godine investira u neophodne razvojne projekte firme, ali ne s namjerom izbjegavanja izdvajanja zekata. Ako se to čini s namjerom izbjegavanja zekata, onda se to tretira zabranjenom smicalicom, koja je po sebi grijeh, a uz to ne poništava obavezu izdvajanja zekata. Musliman treba biti zahvalan Svevišnjem Stvoritelju na blagodati imovine izvršavanjem obaveze zekata, a ne žaliti zbog posjedovanja imovine od koje treba izdvojiti zekat, jer bi takvim postupkom rizikovao da ostane bez te imovine. A Allah najbolje zna.