Allah, dž.š., o obaveznosti postenja mjeseca Ramazana u Kur’anu kaže: 

﴿يَاأَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمْ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ(183)أَيَّامًا مَعْدُودَاتٍ فَمَنْ كَانَ مِنْكُمْ مَرِيضًا أَوْ عَلَى سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِنْ أَيَّامٍ أُخَرَ﴾ 

(سورة البقرة 183-184)

“O vjernici, propisan vam je post kao što je bio propisan onima prije vas, da biste bili bogobojazni, (to jest da postite) određeni broj dana. Ko od vas bude bolestan ili na putu (i ne bude postio, naknadno će postiti) isti broj dana (izvan mjeseca Ramazana)…” Katade i Ša'bi u komentaru ovog ajeta kažu: Usporedba našeg posta sa postom onih koji su bili prije nas ogleda se u vremenu i broju dana koji se poste. Allah, dž.š., je Musaovom i Isaovom narodu propisao post mjeseca Ramazana pa su (između ostalog i) to promijenili; njihovi svećenici su od sebe dodali još deset dana posta. Nakon toga se jedan broj njihovih svećenika razbolio pa su rekli: 'Ako nas Allah izliječi dodaćemo u postu još deset dana. Tako se i desilo pa je post Kršćana postao pedeset, umjesto prvo-propisanih, trideset dana Ramazana. Obzirom da su osjećali poteškoću u postu preko ljeta zbog vrućina oni su mjesec posta promijenili i izabrali jedan proljetni mjesec. Ovo mišljenje takođe zastupa Nuhhas  i kaže da to potvrđuje hadis koji prenosi Dagfel ibn Hanzale da je Allahov Poslanik, s.a.v.s., rekao: "Kršćanima je bio propisan post mjeseca Ramazana, pa se neki čovjek od njih razbolio i oni su rekli: 'Ako ga Allah izliječi dodaćemo još deset dana posta.' Nakon toga je neko od njih jeo meso pa su mu se izokrenula usta, te oni rekoše: 'Ako ga Allah izliječi dodaćemo još sedam dana posta.' Kada im je došao novi vladar na vlast rekao je: Dopunićemo ovih sedam dana sa još tri dana i postićemo u proljeće'  i tako je njihov post bio pedeset dana." 

Mudžahid kaže: Allah je svakom narodu propisao post mjeseca Ramazana. Nakon toga su oni, da bi bili sigurni, postili jedan dan prije početka tog mjeseca a jedan dan poslije tog mjeseca. Tako su iz generacije u generaciju dodavali po jedan dan sve dok njihov post nije postao pedeset dana. Kurtubi kaže: I upravo zbog ovoga je kod nas pokuđeno postiti sumljivi dan, to jest dan prije početka mjeseca Ramazana i dan nakon njegovog završetka.

 

قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلىَّ اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ بُنِيَ الْإِسْلاَمُ عَلَى خَمْسٍ شَهَادَةِ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَأَنَّ مُحَمَّدًا رَسُولُ اللَّهِ وَإِقَامِ الصَّلاَةِ وَإِيتَاءِ الزَّكَاةِ وَصَوْمِ رَمَضَانَ وَحَجِّ الْبَيْتِ (متفق عليه)

Allahov Poslanik, s.a.v.s., u poznatom hadisu kaže: 

“Islam se temelji na pet stvari: očitovanju da nema drugog boga osim Allaha i da je Muhammed, s.a.v.s.,  Njegov poslanik, obavljanju namaza, davanju zekjata, postenju mjeseca Ramazana i obavljanju hadža.” 

Ne postiti dane mjeseca Ramazana je veliki grijeh, mada ne postoji veliki broj hadisa koji upozoravaju na opasnost činjenja tog grijeha kao što je slučaj sa napuštanjem namaza ili nedavanjem zekjata. Razlog tome je što se rjeđe dešava da neko ne posti ako je u stanju da izvrši taj vjerski propis, za razliku od namaza i zekjata koje mnogo ljudi olahko shvataju i puno ih ispuštaju. Vrlo često imamo situaciju da čovjek ne klanja ali posti, ili klanja samo uz Ramazan i tome slično. I upravo zbog toga imamo veliki broj hadisa koji ukazuju na opasnost ostavljanja namaza i nedavanje zekjata što sa postom nije slučaj. 

Ibn Abbas, r.a., prenosi da je Allahov Poslanik, s.a.v.s., rekao: "Tri su petlje i temelja vjere na kojima se zasniva Islam, ko napusti jednu od tih stvari postaje time kjafir (nevjernik): svjedočenje da nema drugog boga osim Allaha, klanjanje propisanih dnevnih namaza i postenje mjeseca Ramazana." U drugoj predaji stoji: "Ko ostavi jedno od te tri stvari on postaje nevjernik i od njega se ne prima ništa od njegovih djela i njegova krv i imetak nisu više sveti (zabranjeni)." 

عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَفَعَهُ مَنْ أَفْطَرَ يَوْمًا مِنْ رَمَضَانَ مِنْ غَيْرِ عُذْرٍ وَلاَ مَرَضٍ لَمْ يَقْضِهِ صِيَامُ الدَّهْرِ وَإِنْ صَامَهُ (رواه البخاري معلقا والترمذي وأبو داود والنسائي وابن ماجه والبيهقي وابن خزيمة وغيرهم)

 Prenosi se od Ebu Hurejre, r.a., da je Allahov Poslanik, s.a.v.s., rekao: 

"Ko bez razloga i olakšice koju je Allah propisao (bolest, putovanje i sl.) ne bude postio makar jedan dan od mjeseca Ramazana, neće ga moći nadoknaditi pa makar i čitav život (neprekidno) postio."

Tajjibi kaže: Ovaj hadis znači da čovjek i kada bi dobrovoljno postio čitav život neće moći dostići stepen i vrijednost obavezno propisanog posta u mjesecu Ramazanu.

 Ovo mišljenje zastupa Alija, r.a., i Abdullah ibn Mes'ud, r.a., koji kažu: "Ko se omrsi jedan dan Ramazana ne može ga nadoknaditi postom čitavog života." Međutim Nevevi i drugi smatraju ovaj hadis slabim.  U drugoj predaji se kaže da je Ibn Mes'ud rekao: "Ko se omrsi jedan dan Ramazana ne može ga nadoknaditi postom čitavog života, sve dok se ne sretne sa Allahom, dž.š., pa ako htjedne oprostiće mu a ako htjedne kazniće ga." Slična se izreka prenosi od Ebu Bekra, r.a.,

Različita su mišljenja učenjaka oko napaštanja jednog dana Ramazana koji se bez razloga nije postio: Ibrahim Neha'i  je najrigorozniji po ovom pitanju pa kaže da se za svaki namjerno  ispušteni dan Ramazana treba postiti tri hiljade dana. Ibn Musejjib kaže da je za svaki ispušten dan potrebno postiti trideset dana. Rebi'a, Malikov učitelj, kaže da za svaki dan treba dvanaest dana. Mišljenje većine učenjaka je da je za svaki dan ipak dovoljno napostiti po jedan dan, zato što se u kur'anskom ajetu kaže: 

﴿ فَعِدَّةٌ مِنْ أَيَّامٍ أُخَرَ ﴾ (سورة البقرة 184)

"...napostiće drugi broj dana."

Ibn Bettal kaže: "Buhari je pomenuo ovaj hadis od Ebu Hurejre da bi time ukazao na obaveznost keffareta (osloboditi roba, ili nahraniti šezdeset siromaha ili postiti dva mjeseca) za onoga ko se namjerno omrsi uz Ramazan, bilo sa hranom ili odnosom sa svojom ženom." Bilježe Ibn Huzejme i Ibn Hibban u svojim Sahihima da je Allahov Poslanik, s.a.v.s., rekao: "Dok sam ja spavao došla su mi dvojica ljudi pa me uzela ispod pazuha i doveli me do jednog strmog i neprohodnog brda, pa su mi rekli: -Penji se! Ja sam im rekao da se ne mogu tu popeti. Njih dvojica rekoše da će mi pomoći. Kada sam se popeo i stigao na vrh brda čuo sam teške jauke, pa sam ih upitao: - Kakvi su ovo jauci? Oni mi rekoše: - To je kuknjava stanovnika Džehennema. Pa su me dalje poveli i ugledao sam ljude obješene za tetive iznad peta (za noge) a iz usta im je tekla krv, pa sam upitao ko su ovi? Rekoše mi: -To su oni koji su iftarili (mrsili se) prije određenog vremena."

قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلىَّ اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَرْبَعٌ فَرَضَهُنَّ اللَّهُ فِي الْإِسْلاَمِ فَمَنْ جَاءَ بِثَلاَثٍ لَمْ يُغْنِينَ عَنْهُ شَيْئًا حَتَّى يَأْتِيَ بِهِنَّ جَمِيعًا الصَّلاَةُ وَالزَّكَاةُ وَصِيَامُ رَمَضَانَ وَحَجُّ الْبَيْتِ (رواه مسلم)

Allahov Poslanik kaže: "Četvero stvari je u Islamu propisano kao obavezno, ko uradi troje od toga neće mu koristiti dok ih sve četvero ne upotpuni: namaz, zekjat, post mjeseca Ramazana i hadž." 

Darekutni bilježi hadis u kojem se kaže: "Ko se omrsi jedan dan Ramazana, a nije putnik neka za nadoknadu zakolje devu (i podijeli kao sadaku.)"

Autor: Fuad Sedić