Ramazan je u svijetu obogaćen mnogim sadržajima koji okrjepljuju vjerničku dušu. Ni naši džemati nisu izuzetak. I u Bosni je Ramazan ponovno obogaćen redovnim sadržajima, od kojih su neki, poput mukabele, svojstveni ovom podneblju. Svaki od ovih sadržaja je sam po sebi izuzetno značajan, te vuče korjene duboko iz izvora islamskog učenja.

Mukabela je neodvojivi dio ramazanskog ambijenta na području svakog medžlisa IZ-e, ili pak u svakom većem džematu. Šta, ustvari, znači mukabela i otkud ona uz ramazan? Znamo, ramazan je mjesec Kur'ana. Ali, je li to jedina osnova na kojoj se temelje naše mukabele? Zasigurno nije.

„Mukabela“ na arapskom jeziku znači: susret, sastanak, prijem, razgovor, upoređivanje, sravnjivanje. U vrijeme kada su se knjige prepisivale rukom i na taj način umnožavale, mukabela je predstavljala čin uporedbe  osnovnog djela sa prijepisom i popravljanje eventualnih grješaka. Kod prepisivanja se jedan rukopis postavi pored drugog, a prilikom uporedbe, jedna osoba bi čitala iz prijepisa i sjela vis-a-vis druge koja prati iz originala. Tako bi se svaki prijepis kolacionirao s izvornikom.

No, postavlja se pitanje, šta mi to, ustvari, mukabelom uspoređujemo? Cijeli Kur'an je zapisan još u vrijeme Poslanika, s.a.v.s. Nakon bitke protiv Musejleme Kezzaba, Na Jemami, od tri hiljade karija koje su znale cijeli ili veliki dio Kur’ana napamet, poginulo je njih pet stotina. Halifa Ebu Bekr, r.a., tada Zejdu b. Sabitu naređuje da sabere na jedno mjesto Kur'an, do tada zapisan na kori drveta, kostima, kamenim pločicama, Kasnije je Osman, r.a., imenovao komisiju koja je umnožila Mushaf prema originalu koji je bio kod Hafze, r.a., i poslao po jedan primjerak u Mekku, Medinu, Basru, Kufu, Šam, Jemen i Bahrejn. Dakle, kur’anski tekst je još od tog vremena sačuvan u jednom obliku. Nakon pojave štamparija, svaki primjerak se detaljno provjeri.

Šta to mi, onda, poredimo? Poredimo svoje znanje, svoje učenje sa učenjem imama. Svoj tedžvid sa tedžvidom učača. Ko zna sam učiti, neka uči i sam, ali neka se preispita i preko mukabele. Uz to, dan ramazana provodimo u ibadetu i imamo izuzetnu nagradu za boravak u džamiji, učenje i slušanje kur’anskog teksta.

No, mukabela ima i drugu, višu simboliku. Njom se aludira na Džibrilovo, a.s., preslušavanje Vjerovjesnika, s.a.v.s., u Ramazanu. Ibn Abbas r.a. kaže: "Božiji Poslanik, s.a.v.s., je bio najplemenitiji čovjek a, opet, najplemenitiji je bio u mjesecu Ramazanu jer mu je Džibril dolazio svake noći i preslušavao ga Kur'an, sve dok ne prođe Ramazan. A kada bi mu Džibril došao, bio bi plemenitiji i brži u dobru od poslanog vjetra." (Buharija, Muslim, Ahmed i Nesaija) Dakle, mukabela je itekako utemeljena i njome se aludira na te prve “mukabele” – susrete Resulullaha sa Džibrilom radi ponavljanja Objave. Stoga, prisjetimo se ovih susreta Vjerovjesnika sa Džibrilom, prvih “mukabela” svaki put kada prisustvujemo našim mukabelama.

Autor: Salih  Indžić