Allah, dž.š., u Kur’anu kaže: 

﴿فَخَلَفَ مِنْ بَعْدِهِمْ خَلْفٌ أَضَاعُوا الصَّلاَةَ وَاتَّبَعُوا الشَّهَوَاتِ فَسَوْفَ يَلْقَوْنَ غَيًّا(59)إِلاَّ مَنْ تَابَ وَآمَنَ وَعَمِلَ صَالِحًا فَأُوْلَئِكَ يَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ وَلاَ يُظْلَمُونَ شَيْئًا﴾ 

(سورة مريم 59-60)

“Pa su iza njih došli zli potomci, koji su ostavljali namaz i slijedili strasti. Oni će sresti (kao kaznu) zlo (provaliju “Gajja”), osim onih koji se budu pokajali, i vjerovali, i dobro činili. Oni će u Džennet ući i njima se neće nikakva nepravda učiniti.” 

Abdullah ibn Abbas, r.a., kaže: “Sa ovim pomenutim ostavljanjem namaza se ne misli da su ga potpuno ostavili, nego se misli da su kasnili sa njegovim obavljanjem.” 

Ko umre a bude stalno kasnio sa namazom, i ne pokaje se zbog toga, obećana mu je strašna i duboka dolina u Džehennemu koja se zove “Gajj.” 

 

Allah, dž.š., u drugom kur’anskom ajetu kaže: 

﴿فَوَيْلٌ لِلْمُصَلِّينَ(4)الَّذِينَ هُمْ عَنْ صَلاَتِهِمْ سَاهُونَ﴾ (سورة الماعون 4-5)

“Pa teško onima koji klanjaju, ali su nemarni prema svome namazu.”  To jest: neozbiljno se odnose prema namazu i olahko to shvataju.

 

Allah, dž.š., u Kur’anu kaže: 

﴿يَاأَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لاَ تُلْهِكُمْ أَمْوَالُكُمْ وَلاَ أَوْلاَدُكُمْ عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ وَمَنْ يَفْعَلْ ذَلِكَ فَأُوْلَئِكَ هُمْ الْخَاسِرُونَ﴾ (سورة المنافقون 9)

“O, vjernici, neka vas vaši imeci i vaša djeca ne odvrate od spominjanja Allaha! Koji to urade na velikom su gubitku.”

Komentatori Kur’ana kažu da se sa “spominjanjem Allaha” u ovom ajetu misli na pet dnevnih namaza. Pa koga njegov imetak, kupoprodaja, razni poslovi i njegova djeca odvrate od obavljanja namaza u propisano vrijeme taj će biti na gubitku. 

 

Allah, dž.š., nas obavještava o stanovnicima Džehennema i kaže: 

﴿مَا سَلَكَكُمْ فِي سَقَرَ(42)قَالُوا لَمْ نَكُ مِنَ الْمُصَلِّينَ(43)وَلَمْ نَكُ نُطْعِمُ الْمِسْكِينَ(44)وَكُنَّا نَخُوضُ مَعَ الْخَائِضِينَ(45)وَكُنَّا نُكَذِّبُ بِيَوْمِ الدِّينِ(46)حَتَّى أَتَانَا الْيَقِينُ(47)فَمَا تَنْفَعُهُمْ شَفَاعَةُ الشَّافِعِينَ﴾ (سورة المدثر 42-48)

“Šta vas je uvelo u Sekar (Džehennem)? Oni će odgovoriti: - Nismo klanjali, niti smo hranili siromahe, a govorili smo besposlice (o Allahovim ajetima) s besposlenjacima, a smatrali smo da je Sudnji dan laž, dok nam nije došla smrt. Njima neće koristiti zauzimanje onih koji će se zauzimati (za griješnike).”

Allahov Poslanik, s.a.v.s., je u mnogo hadisa ukazivao na važnost namaza i upozoravao na opasnost njegovog zanemarivanja, što dovodi do jednog vida nevjerstva (kufra). Evo nekih od tih hadisa:

 

قَالَ رَسُول اللَّهِ صَلىَّ اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ إِنَّ أَوَّلَ مَا يُحَاسَبُ بِهِ الْعَبْدُ بِصَلاَتِهِ فَإِنْ صَلَحَتْ فَقَدْ أَفْلَحَ وَأَنْجَحَ وَإِنْ فَسَدَتْ فَقَدْ خَابَ وَخَسِرَ 

(حديث حسن ورواه الترمذي وأبو داود وأحمد وغيرهم)

“Prvo za što će čovjek od svojih djela biti pitan (na Sudnjem danu) je namaz, pa ako to bude valjano obavljao biće spašen i položiće ispit, a ako to ne bude dobro propašće i biće na gubitku.” U sličnom hadisu se kaže: ”Ko sretne Allaha, dž.š., a ne bude obavljao namaz Allah, dž.š., neće obraćati pažnju na ostala njegova dobra djela koja je učinio.”

 

قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلىَّ اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ إِنَّ الْعَهْدَ الَّذِي بَيْنَنَا وَبَيْنَهُمُ الصَّلاَةُ فَمَنْ تَرَكَهَا فَقَدْ كَفَرَ (حديث صحيح ورواه أبو داود والترمذي والنسائي وأحمد وغيرهم)

“Ono što je razlika između nas i nevjernika je namaz, pa ko ga ostavi postaje nevjernik.” 

 

قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلىَّ اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ بَيْنَ الْعَبْدِ وَبَيْنَ الْكُفْرِ تَرْكُ الصَّلاَةِ (رواه مسلم)

“Između čovjeka i nevjerstva (kufra) je napuštanje namaza.”

 

قَالَ رَسُول اللَّهِ صَلىَّ اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ مَنْ فَاتَهُ صَلاَةُ الْعَصْرِ فَقَدْ حَبِطَ عَمَلُهُ 

(رواه البخاري)

“Koga prođe ikindija-namaz propala su mu njegova djela.”

 

قَالَ رَسُول اللَّهِ صَلىَّ اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ مَنْ تَرَكَ الصَّلاَةَ مُتَعَمِّدًا فَقَدْ بَرِئَتْ مِنْهُ ذِمَّةُ اللَّهِ وَرَسُولِهِ (حديث حسن لغيره ورواه أحمد وابن ماجه والبيهقي والطبراني)

“Ko namjerno ostavi propisani namaz taj je prekinuo svoju vezu sa Allahom, dž.š. i Njegovim Poslanikom.” 

 

قَالَ النَّبِيُ صَلىَّ اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ مَنْ حَافَظَ عَلَى الصلاة كَانَتْ لَهُ نُورًا وَبُرْهَانًا وَنَجَاةً مِنَ النَّارِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَمَنْ لَمْ يُحَافِظْ عَلَيْهَا لَمْ تَكُنْ لَهُ نُورًا وَلاَ نَجَاةً وَلاَ بُرْهَانًا وَكَانَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ مَعَ قَارُونَ وَفِرْعَوْنَ وَهَامَانَ وَأُبَيِّ بْنِ خَلَفٍ 

(حديث حسن ورواه أحمد والطبراني وابن حبان)

“Ko bude čuvao svoj namaz on će mu biti svjetlo, dokaz i spas na Sudnjem danu, a ko ga ne bude čuvao, neće mu biti svjetlo, niti dokaz, niti spas na Sudnjem danu, nego će na Sudnjem danu biti skupa sa Faraonom, Karunom, Hamanom i Ubejj ibn Halefom.”

Učenjaci u pojašnjenju ovoga hadisa kažu: Onaj ko napusti obavljanje namaza biće proživljen skupa sa ovom četvoricom zato što ga je od obavljanja namaza odvratio njegov imetak, ili vlast, ili ministarstvo (njegov položaj ili posao) ili njegova trgovina; pa ako ga od namaza odvrati njegov imetak biće proživljen sa Karunom (koji je imao puno imetka), a ako ga od namaza odvrati njegova vlast biće proživljen sa Faraonom, a ako ga od namaza odvrati njegovo ministarstvo ili položaj biće proživljen sa Hamanom (koji je bio Faraonov ministar,  a ako ga od namaza odvrati njegova trgovina biće proživljen sa Ubejj ibn Halefom, najpoznatijim trgovcem među mušricima Mekke. 

Omer ibn Hattab, r.a., pripovijeda da je neki čovjek došao Allahovom Poslaniku, s.a.v.s., i upitao: -Allahov Poslaniče, koji je posao Allahu, dž.š., najdraži u Islamu? Allahov Poslanik, s.a.v.s., odgovori: -Na vrijeme obavljen namaz, jer ko ostavi namaz taj nema vjere, jer namaz je stub vjere.”

Nakon što je Omer, r.a., bio uboden nožem, neko mu je rekao, upozoravajući ga da će proći namasko vrijeme: -Namaz, o vladaru pravovjernih! Omer na to reče: -Da svakako, jer ko ostavi namaz taj nema nikakvog udjela u Islamu. I tada je Omer klanjao dok mu je njegova rana krvarila. 

Poznati tabi’in Abdullah ibn Šekik kaže: “Nisu ashabi ostavljanje ni jednog djela smatrali nevjerstvom osim ostavljanje namaza.”

 

Alija, r.a., je upitan o ženi koja ne klanja, pa je rekao: 

قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلىَّ اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ مَنْ تَرَكَ الصَّلاَة فَقَدْ كَفَرَ

 (رواه الترمذي والحاكم)

-Rekao je Allahov Poslanik, s.a.v.s.: “Ko ne klanja taj je nevjernik.”

Abdullah ibn Mes’ud, r.a., kaže: “Ko ne klanja nema vjere.” 

Abdullah ibn Abbas, r.a., je rekao: “Ko namjerno propusti jedan namaz srešće Allaha, dž.š., a On će na njega biti ljut.”

Ibn Hazm kaže: “Nema većeg grijeha poslije širka od kašnjenja sa namazom i bespravnog ubistva muslimana.”

Ibrahim Neha’i  i Ejjub Sehtijani su rekli: “Ko napusti namaz postao je nevjernik.”

Avn ibn Abdullah je rekao: “Kada čovjek bude spušten u svoj kabur prvo za što će biti upitan je namaz, pa ako to bude dobro gledaće se u ostala njegova djela, a ako to ne bude dobro onda se neće ni gledati u preostala njegova djela.” 

Allahov Poslanik, s.a.v.s., kaže: “Kada čovjek klanja namaz u njegovo prvo vrijeme taj se namaz osvijetljen penje na nebesa sve dok ne stigne do Arša (Allahovog, dž.š., prijestolja) i tu čini istigfar za svoga klanjača sve do Sudnjeg dana i govori: “Allah te sačuvao kao što si ti mene sačuvao!” A kada čovjek kasni sa klanjanjam namaza i obavi ga van njegovog vremena onda se taj zamračeni namaz penje na nebesa, pa kada stigne do nebesa biva skafuljan kao što se kafulja i mota pohabana odjeća i baci se u lice klanjača i tada namaz klanjaču kaže: ”Allah te upropastio kao što si ti mene upropastio!”

Autor: Fuad Sedić